Dorpsatlas #1 – Dijkdorp Opeynde

Het moet één van de eerste kaarten zijn waarop Opeinde staat afgebeeld. Het eerste kaartblad van deze ‘digitale dorpsatlas’ is voorlopig de oudste. Het is een uitsnede uit een kaart van heel Noord-Nederland, die meer dan 450 jaar geleden door Jacob van Deventer werd gemaakt. Opeinde viel in de 16e eeuw onder het gewest Oostergo en behoorde tot de grietenij (de hedendaagse gemeente) Smallingerland.

Opeinde op de kaart van Jacob van Deventer uit de periode 1545-1559. Klikken is vergroten.

Opeinde op de kaart van Jacob van Deventer uit de periode 1545-1559. Klikken is vergroten. Bron: kaartcollectie Tresoar.

Wat laat Van Deventer’s kaart zien? De oudste kerkdorpen van Smallingerland, die keurig net boven een gebogen lijn zijn getekend. Die lijn is de Hoogeweg: zowel een waterkerende dijk als een verkeersader. De Hegewei of Hogeweg verbindt ook nu nog Oudega, Nijega, Opeinde, Drachten en Boornbergum met elkaar. Van Deventer was ijverig: hij tekende de dorpskerken naar werkelijkheid. En inderdaad, de getekende kerk van Opeynde lijkt opvallend veel op de foto van de Salvatorkerk die we twee weken terug plaatsten. Tot slot, dat wat we op de kaart niet zien. De dorpen De Tike, Rottevalle en Drachtstercompagnie, bijvoorbeeld. Die ontstonden pas tijdens of na de turfwinning. Idem dito voor De Leijen en het Opeinder Kanaal.

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.