De meeste kaarten zijn ‘platte’ gronden. Ze laten het ‘vogelperspectief’ zien en zijn tweedimensionaal, dus zonder hoogte (of diepte). Dat maakt de kaart van deze Dorpsatlas-rubriek een bijzondere: het is een fragment van de AHN: het Actuele Hoogtebestand Nederland. Deze geeft tot op de vierkante meter nauwkeurig de hoogte aan en wordt gemaakt door middel van laserstralen vanuit een vliegtuig of helicopter. Op onderstaande kaart van het gebied rondom Opeinde is blauw laag en rood hoog. Let goed op de legenda: het het gaat slechts om een schaal van vier meter.
AHN-kaart van het dorpsgebied van Opeinde (bron: ahn.nl/viewer).
Op de hoogtekaart valt enorm veel af te lezen en te verklaren. Allereerst dat de hoogte plaatselijk behoorlijk verschilt, al is dat met beide benen op de grond vaak moeilijk te zien. De basis van de huidige hoogteligging is gelegd tijdens de laatste ijstijden, toen er keileem en dekzand in deze regio werd afgezet. De dorpskern van Opeinde, zowel die van nu als de ‘oude’ dorpskern nabij Nijtap liggen op zulke ‘dekzandruggen’. Ook de Middelbuorren ten zuiden van Nijega en het land ten zuiden van De Kreilen, direct onder de Wâldwei, liggen relatief hoog. Wat we verder zien is dat het gebied direct ten zuiden van de Hegewei (what’s in a name) relatief laag ligt: de zandwinning heeft daarin een rol gespeeld. Lagere gebieden – onder de zeespiegel zelfs – zijn bijvoorbeeld de Binnenleijen en het gebied tussen Nijega en Oudega: het ‘Mosseldal’. Tot slot, het hoogste punt in het dorpsgebied van Opeinde, de viaducten van de Wâldwei niet meegerekend, vinden we op het kerkhof bij Nijtap met 4,4 meter boven NAP. Het is mogelijk de plek waar de oude kerk van Opeinde stond.
Lees hier meer over het AHN. Je kunt ook zelf ‘spelen’ met de AHN met de AHN-viewer: zelf in en uitzoomen, doorsnedes maken en de schaal aanpassen.