In de rubriek ‘Wegwijzer’ wordt een straatnaam in Opeinde onder de loep genomen. De laatste aflevering dateert alweer van bijna één jaar geleden, toen we de man naar wie de Dokter Siebingasingel genoemd is portretteerden. Nu is de Wijtze Brandsmaloane, een straat in de nieuwbouwwijk westelijk van het Opeinder Kanaal, aan de beurt. De aanleiding is de vraag die we binnenkregen van dhr. Klaas van der Schuit: ‘Wie was deze persoon en van wanneer tot wanneer leefde hij?’. We gaan voor het antwoord terug naar de tijd waarin de herenboeren de scepter zwaaiden in de agrarische samenleving in deze streek.

Wijtze Brandsma op 29 augustus 1972. Met dank aan Jelle Reitsma voor het doorspelen van deze foto!

Vanouds was de landbouw de belangrijkste bedrijfstak in de gemeente. Die gewichtige rol kwam niet alleen naar voren in economisch opzicht, maar ook in het maatschappelijk leven. Opeinde is hierop geen uitzondering geweest. Ook hier hebben, vooral in de vorige eeuw, enkele herenboeren flinke invloed gehad op het wel en wee in het dorp. Eén daarvan was de familie Brandsma. Vader Hedzer en later zoon Wijtze hadden veel mensen in losse en vaste dienst. Wijtze Brandsma beheerde twee boerderijen. Hij had de belangstelling en de tijd om actief te zijn buiten het boerenbedrijf. Zo zat hij in het bestuur van een enkele waterschappen, zoals “De Hoogewarren” en “Het Zwartveen”, van de Zuivelfabriek, van de Boerenleenbank en de Oranjevereniging en vormde W.H. Brandsma een steunpilaar van de Hervormde gemeente Opeinde. Maar liefst dertig jaar lang, van 1931 tot 1962 was hij lid van de gemeenteraad van Smallingerland, voor de Christelijk-Historische Unie (de CHU: één van de voorlopers van het hedendaagse CDA). Wijtze Hedzers Brandsma werd geboren in het jaar 1896 en overleed in 1974, op de leeftijd van 77 jaar.

Deze tekst is gebaseerd op een Breeduit-column van Peter Terpstra.