Wie aan de Tweede Wereldoorlog en Opeinde denkt, kan niet om de boerderij ‘de Oerwinning’ heen. In die oorlog was het een verzetsboerderij die een schuilplaats bood voor talloze onderduikers; het was Reinder de Vries die er destijds boerde. We schrijven 21 november 1944 wanneer een vijftal Duitse bezetters de boerderij binnenvallen. De schermutselingen die volgen kosten aan vier mensen het leven. Jan en Marten, zoons van Reinder, waren op het moment van het Duitse bezoek aan het melken. Wanneer zij alarm slaan ontstaat er een vuurgevecht waarbij één Duitser om het leven komt. Vervolgens schieten de andere Duitsers Jan, Marten en een onderduiker – Gerardus Wagenaar – dood. Het zijn drie van de acht slachtoffers van de oorlog die op het Opeinder oorlogsmonument staan opgesomd. Jan Bijlsma schreef in 1995 uitgebreid over de Peinder slachtoffers in WWII (zie Literatuur).
Klikken is vergroten.
De Duitsers laten het niet bij dit ene bezoek. Ze komen later terug, plunderen de boerderij en steken die in brand. Het verklaart waarom op de rechterzijde van het tweeluik hierboven niets dan weiland en een blauwe lucht te zien is. ‘De Overwinning’ is niet meer. In 1949 wordt er ongeveer 200 meter oostelijk van de oude locatie een nieuwe boerderij gebouwd met een net iets andere naam ‘De Oerwinning’. Over deze verschuiving schreven we eerder in de Wegwijzer-rubriek over de Legauke. Wie scherp is merkt nu op dat de naam van de verzetsboerderij niets van doen kan hebben met het einde van de Tweede Wereldoorlog. De oorspronkelijke naam ‘De Overwinning’ valt waarschijnlijk terug op de ontginning van de heidevelden in die streek in de 19e eeuw.