In grut tal minsken, âlder én jonger, hat tsjuge west fan in passende betinking fan de slachtoffers fan de Twadde Wrâldkriich, wylst ek omtinken jûn is oan de Nieuw Guinea-militairen.
De foarsitter fan de Betinkingskommisje De Pein, Henk Postma, hie syn taspraak ynrjochte op it lanlike tema “De vrijheid omarmd”. Yn syn yn it Nederlânsk sprutsen rede – doel is de taspraak om it jier yn it Nederlânsk en it Frysk te hâlden – komme in tal wichtige saken oan de oarder.
Henk Postma citeerde de Duits-Nederlandse schrijver en psychiater Hans Keiler – die zijn ouders in Auschwitz verloor – over de verleiding om de haat van de ander klakkeloos te beantwoorden. “Voordat je het weet verruw je, laat je de haat de vrije teugel en word je tenslotte gelijk aan wie eerst je agressor was.”
De spreker wees erop, dat niet alleen tijdens WO2 maar ook vandaag de dag wrede en autoritaire groeperingen zich schuldig maken aan aanslagen, martelingen, slavernij en massamoord. Zestig miljoen mensen zijn op de vlucht voor geweld, vervolging en oorlog.
Nederland heeft lang geleden de verdragen ondertekend waarin de rechten van de mens zijn vastgelegd. We wisten heel goed dat het niet om een enkeling ging. We wisten dat vluchtelingen schoksgewijs en in grote aantallen kunnen komen. Natuurlijk beseften we dat. We waren het volledig eens met die verdragen, met open ogen. Waarom? De reden was tijdloos. Bepaalde gebeurtenissen uit het verleden mogen zich niet herhalen. Daarom kunnen de rechten van de mens niet verouderd. zijn. Ze gelden voor iedereen en altijd.
Herdenken is nodig om het vervagen van de geschiedenis tegen te gaan. Daarom staan we hier nu bij deze monumenten, onze monumenten. Van de acht plaatsgenoten, gestorven door toedoen van een gewelddadig en misdadig regiem, staan de namen voor altijd gebeiteld in het gedenkmonument ‘Opdat wy net ferjitte’. Vier Britse en zes Amerikaanse omgekomen bemanningsleden van neergeschoten vliegtuigen eren we met het monument ‘Freonen foar altyd – Friends for ever’, sa memorearre de foarsitter fan de Betinkingskommisje.
Jan Marten de Vries en Anneke Robbertsen de Vries, bern fan Durk de Vries (in broer fan de op it monumint neamde Jan en Marten de Vries), hawwe tegearre mei Lars Kootstra en Femke Wiersma fan It Maitiidslibben in krâns pleatst. Dat dienen ek Jarno de Vries en Jörn Witveen fan De Bernebrêge, yn’e mande mei Jan Bijlsma dy’t tagelyk ek de militairen fertsjintwurdige dy’t yn 1962 de Nederlânske misje yn Nieuw-Guinea foarmen.
Amber Stel en Tynke Wierda fan De Bernebrege en Annabaukje Jacobi fan It Maitiidslibben droegen kreas gedichten foar, wylst de musikale bydragen fan de manlju en froulje fan it korps in passende toan joegen oan de plechtichheid.
De Betinkingskommisje presintearre De Pein in 4 maaie-betinking dy’t yndruk makke.